Tất cả các loại thuốc được sử dụng trong việc điều trị các bệnh tim mạch, tăng huyết áp đều gây tác dụng phụ cho cơ thể, nếu không gây ảnh hưởng này thì cũng gây hại theo một kiểu khác. Bởi thế, bạn cần hết sức lưu ý khi điều trị những bệnh này!
Tác dụng phụ của thuốc trị tăng huyết áp như thế nào?
Có rất nhiều băn khoăn của người bệnh, về tác dụng phụ của thuốc trị tăng huyết áp, đặc biệt là thuốc thuộc nhóm ức chế canxi (calci). Điển hình như nifedipin là loại thuốc ức chế canxi, nếu sử dụng lâu dài bị thiếu canxi máu gây loãng xương hay không? Có thể thay nifedipin bằng loại thuốc hạ huyết áp nào mà không gây ho, không gây phù chân, không làm mất canxi và tim không bị đập nhanh? Sau đây là một số giải đáp giúp cho người bệnh hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Thuốc dùng để điều trị bệnh tăng huyết áp có nhiều nhóm thuốc khác nhau, trong đó có nhóm là "thuốc ức chế canxi". Nhóm thuốc ức chế canxi này còn có tên gọi khác như "thuốc đối kháng canxi".
Để hiểu rõ vì sao thuốc này lại có tên là "ức chế canxi", trước hết, chúng ta cần biết hiện tượng co mạch máu trong cơ thể một cách bất thường, sẽ dẫn đến tăng huyết áp. Huyết áp khi giải thích dễ hiểu chính là áp lực cần có để đẩy máu xuyên qua các mạch máu, để đến mọi cơ quan trong cơ thể. Vì vậy, nếu mạch máu co lại, huyết áp phải tăng lên - tức là tình trạng tăng huyết áp - khi đó cơ thể mới có thể đẩy máu đi được. Mạch máu được cấu tạo bằng các tế bào cơ trơn. Trên màng tế bào cơ trơn của mạch máu, có những ống nhỏ gọi là "kênh". Ion canxi từ bên ngoài tế bào, khi được di chuyển theo kênh vào bên trong tế bào cơ trơn, sẽ làm cho cơ trơn co lại, gây co mạch làm tăng huyết áp. Như vậy, nếu có thuốc ức chế làm cho canxi bị chẹn lại, không di chuyển vào bên trong tế bào cơ trơn, cơ trơn mạch máu không co nữa mà giãn ra, khi đó, tự động huyết áp được hạ xuống.
Loại thuốc này với cơ chế tác dụng như vậy nên mới có tên "thuốc ức chế canxi" hay "thuốc đối kháng canxi". Thuốc này chỉ có tác dụng ngăn không cho canxi di chuyển vào bên trong tế bào cơ trơn mạch máu, không ảnh hưởng đến lượng canxi từ thực phẩm chúng ta ăn được hấp thu vào máu.
Vì thế, loại thuốc ức chế canxi không gây tình trạng thiếu canxi để dẫn đến tình trạng loãng xương như bệnh nhân thường băn khoăn. Vì vậy, nếu như người bệnh dùng thuốc nifedipin là một thuốc ức chế canxi, thì có thể hoàn toàn yên tâm, không phải lo lắng vì thuốc không cản trở sự hấp thu canxi vào máu, không gây ra tình trạng thiếu canxi.
Tuy nhiên, thuốc này vẫn có những tác dụng phụ khác (nhịp tim nhanh, đánh trống ngực, nhức đầu, dị ứng, phù chân…) đòi hỏi dùng thuốc phải có sự chỉ định và theo dõi chặt chẽ của chuyên gia. Trong thời gian điều trị, chuyên gia sẽ giúp xử trí tác dụng phụ của thuốc nếu xảy ra. Riêng tác dụng phụ gây ho khan thường gặp ở thuốc thuộc nhóm ức chế men chuyển (như captopril, enalapril, lisinopril, perindopril...) và rất ít gặp ở thuốc ức chế canxi (nifedipin, nicardipin, amlodipin…)
Điều đặc biệt quan trọng mà bệnh nhân cần lưu ý, đó là tất cả các loại thuốc trị bệnh tim mạch đều gây tác dụng phụ, nếu không gây tác dụng phụ loại này thì cũng gây tác dụng phụ loại khác. Vì vậy, người bệnh khi sử dụng thuốc Tây y, nên có sự theo dõi thường xuyên của chuyên gia, kể rõ các tác dụng phụ đã gây khó chịu đối với bạn (như ho khan, bị phù…), để chuyên gia thay đổi chế độ dùng thuốc, hoặc dùng thuốc với liều thấp hơn phối hợp với thuốc khác. Có những trường hợp cần thay thế hoàn toàn bằng loại thuốc khác. Thí dụ, chuyên gia sẽ cho dùng thuốc thuộc nhóm đối kháng thụ thể angiotensin II (như losartan, irbesartan, valsartan...) vì thuốc nhóm này không trực tiếp ức chế men chuyển, gần như không gây ho khan như nhóm ức chế men chuyển, hoặc không gây phù như thuốc ức chế canxi.
Nếu gặp phải tác dụng phụ gây tim đập nhanh, nên báo cho chuyên gia biết. Hoàn toàn không nên tham khảo người không phải là chuyên gia trực tiếp điều trị và tự ý thay đổi thuốc theo ý kiến của người khác. Điều này có thể gây bất lợi cho việc điều trị, thậm chí nguy hiểm cho sức khỏe do việc thay thế thuốc không phù hợp.